Yurt dışında çalışma sürelerini geçiren kişilerin hizmet borçlanması yapmaları durumunda ülkemizde emeklilik hakkına sahip olabilmeleri belirli şartların sağlanması durumunda mümkündür. İlgili durum mevzuat olarak 3201 sayılı kanunda düzenlenmiştir. Belirtilen kanunun geçici altıncı maddesi Bulgaristan’da bulunan soydaşların ilgili ülkede geçirdikleri çalışma sürelerinin hangi prosedürler izlenerek hizmet borçlanması yapabileceklerini açıklamaktadır. Hizmet borçlanması yapabilmek için bazı şartları sağlamak gerekiyor. Bu şartlar aşağıda belirtiliyor.
Zorunlu Göçe Tabi Tutulmak
Bulgaristan’dan gelen soydaşların hizmet borçlanması durumundan yararlanabilmeleri için ilk ve en önemli koşulun zorunlu göçe tabi tutulmuş olunması durumunu karşımıza çıkarmaktadır. Bu durumda göz önünde bulundurulan husus; 01.01.1989-08.05.2008 tarihleri arasında Türkiye’ye gelen kişilerin geldikleri ülke tarafından zorunlu göçe tabi tutulmalarıdır.
Bu haktan yararlanmak tüm Bulgaristan göçmenlerini kapsamamakla birlikte belirtilen tarihler arasında ülkemize gelen Bulgaristan göçmenlerini kapsamaktadır. Bu koşulun sağlandığına dair belgenin temin edilmesi sosyal güvenlik kurumu tarafından istenmektedir.
İlgili belge e-devlet üzerinden ya da ilgili devlet dairesinden alınarak belgelenebilir. Belirtilen şartları sağlamayan belgelerin sunulması durumunda zorunlu göçe tabi tutulduğunu gösteren uyrukluk ve aile kütüğüne kayıt belgesi talep ediliyor.
Türk Vatandaşı Olmak ve Türkiye’de İkamet Etmek
İkinci unsur olarak Türk vatandaşlığını zorunlu göç tarihinden sonra edinmiş olmak ve Türkiye’ de ikamet etmek gelmektedir. Çifte vatandaşlıkta (Türkiye-Bulgaristan) kabul edilmektedir. Türkiye’de ikamet etmenin tespitinde kişinin adres kayıt sistemine kayıtlı olduğu yurt içi adres belgesini sunması isteniyor.
Sosyal Güvenlik Kuruluşlarından Gelir ve Aylık Almamak
Üçüncü unsur olarak sosyal güvenlik kurumundan aylık veya gelir almamak geliyor. Aylık ve gelir durumuna 2022 sayılı kanunda belirtilen istisna kişilerde dahil edilmiştir. Bu hususta kişinin beyanı yeterli kabul edilmektedir. Diğer şartlar tam ve eksiksiz olsa dahi bu şartın sağlanmaması durumunda başvuruların olumsuz sonuçlanabilme ihtimali doğmaktadır.
Bulgaristan’da Yapılan Çalışmaların Hizmet Belgesini Almak
Dördüncü husus olarak Bulgaristan’da geçen çalışma sürelerinin hizmet belgesi marifetiyle sunumu olacaktır. Hizmet belgesinin Bulgaristan yetkili makamlarından alınması ve yeminli tercümanlar tarafından Türkçe’ye tercüme edildikten sonra sunulması gerekiyor.
Yazılı Talepte Bulunmak
Beşinci husus ise borçlanma yoluyla emeklilik talebinin yazılı bir dilekçe ile sunulmasıdır. Matbu dilekçe örneklerine ilgili kurumun internet sitesinden ulaşılabiliyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu Tarafından Bildirilen Borç Tutarını Üç Ay İçerisinde Ödemek
Son husus ise borçlanma süresi ile buna karşılık gelen günlük esasa tabi kazanç miktarının çarpılması sonucu bildirilen borcun, talep sahibine tebliğinden itibaren üç ay içerisinde ödenmesidir. Belirtilen hususların gerçekleşmesi durumunda Bulgaristan’ dan gelen soydaşların yurt dışında geçirdikleri hizmet sürelerinin borçlanması sağlanarak emeklilik hakları kazanılmaktadır.
Emeklilik hakkı kazanan soydaşlara emekli (yaşlı) aylığı bağlanması borçlanılan süre bağlamında değerlendirilmektedir. Kişinin ölümü halinde hak sahiplerine de ölüm aylığı bağlanabilmektedir. Ülkelerin egemenlik hakları gözetilerek belirtilen duruma ilişkin olarak ülkemizde uygulanan sistem bu şekilde uygulamada ki yerini almıştır.